Çocuklarda Özgüven Gelişimi

Özgüven, kişinin kendisini değerli hissetmesine ilişkin bir yargıdır. Çocukta özgüven gelişimi, temel olarak 0-6 yaş arasında biçimlenmeye başlar. Bu gelişim, çocuğun yaptığı davranışların yetişkinler tarafından onaylanmasıyla ve yaşamda karşılaştığı zorluklarla baş ederken kendi gücüne, becerisine ve zekâsına dayanarak bu zorlukların üstesinden gelebilmesiyle oluşur.
Çocuğun özgüven gelişimini olumsuz etkileyen faktörler:
- Eleştiri ve Olumsuz Geri Bildirim
- Aile İçi İletişim Eksikliği
- Aşırı Koruma
- Rekabetçi Ortam
- Başarısızlık Deneyimleri
- Sosyal İzolasyon
- Duygusal İstismar
Çocuğun özgüvenini geliştirmek için anne ve babalar neler yapmalıdır?
- Çocuğa sınırların olduğu ve sevginin açıkça ifade edildiği olumlu bir ev ortamı yaratın.
- Çocuğunuzun var olmasının sizin için ne kadar önemli olduğunu ona sevginizle hissettirin. Sevginizin başarı ya da başarısızlıklarına bağlı olmadığını dile getirin.
- Çocuğunuzdan yaşına ve gelişimine uygun davranışlar bekleyin. Çocuğunuzun bir şeyi yapamayacağını bildiğiniz durumlarda bunu ondan bekleyip sonunda hayal kırıklığı yaratmak yerine ulaşabilecekleri hedefler amaçlayıp başarılı olmalarını sağlayın.
- Başarıyla sonuçlanmasa bile çocuğunuzun çabalarını takdir edin. “Öğrenmeye çalışmandan gurur duyuyorum”, gibi sözlerle onu motive edin ve mücadele gücünü geliştirin.
- Çocuğunuza yaşına uygun, anlamlı sorumluluklar verin.
- Çocuğunuza kendi işini kendisinin yapması için olanak tanıyın.
- Çocuğunuzun kendi kararlarını verebilmesi için uygun ortam yaratın vetercihlerinin sonuçlarını görmesi sağlayın.Sorunlar karşısında çocuğunuzun çözüm yolu bulmasını destekleyin.
- Çocuğunuzu başladığı işi bitirmesi konusunda motive edin ve bu konuda model olun.
- Başarısız olduğu durumlarda bunun nedenleri üzerinde birlikte konuşup daha sonraki denemeleri için çocuğunuzu yüreklendirin.
- Duygularını ifade etmesi ve yaşadıklarını paylaşması konusunda ona model olun.
- Çocuğunuzun karakterine değil, yaptığı şeye hitap ederek konuşmaya özen gösterin.
- Çocuğunuzun farklı sosyal ortamlarda bulunmasını sağlayın.
- Girdiği farklı sosyal ortamlarda başarabileceği görevler alması için onu teşvik edin.
- Çocuğunuza kendi ilgi alanları ve yetenekleri doğrultusunda faaliyetlere katılma olanağı sunun.
- Çocuğunuz size, sizin ona davrandığınız gibi davranacağından onda görmek istemediğiniz davranışlarda bulunmayın.